Historia obrazu Matki Bożej Klewańskiej
Obraz klewański został namalowany najprawdopodobniej w XVII wieku w Klewaniu na Wołyniu. Według Siergieja Kalibirdy, książę Kazimierz Florian Czartoryski przywiózł ikonę z Rzymu w 1642 roku. W tym czasie miał on uzyskać status cudownego. Mieszkańcy okolicznych wsi i miast mieli doznawać wielu łask i odzyskiwać wiarę dzięki wstawiennictwu Matki Boskiej Klewańskiej przedstawionej na wizerunku. Cuda zostały potwierdzone przez protokół notariusza apostolskiego Baptista de Rubeisa.
Szczególnie silne związanie miejscowej ludności z obrazem widoczne było podczas II wojny światowej. W czasie masowych mordów, prześladowań i wywózek mieszkańcy Klewania spędzali całe noce na modłach przed cudownym obrazem w zamkniętym kościele. W dzień wracali do swoich domów.
W maju 1945 roku, w wyniku politycznych ustaleń jasne stało się, że większość polskich mieszkańców Klewania zostanie zmuszona do opuszczenia miejscowości. Jeden z Polaków, Henryk Wielogórski zaproponował swojej sąsiadce Stanisławie Basaj, zabranie ze sobą cudownego obrazu, co miało uchronić dzieło przez zniszczeniem z rąk Armii Czerwonej. Sam Wielogórski nie podjął się tego trudnego zadania, ponieważ w jego domu kwaterował sowiecki żołnierz.
Pani Stanisławie Basaj udało się zabrać swój dobytek, a obraz ukryła w jednej ze skrzyń, przykryty płaszczami. Wyruszyła z rodziną i swoimi sąsiadami, transportem na tzw. Ziemie Odzyskane, na tereny dzisiejszego województwa lubuskiego. Transport wyruszył z Klewania 17 maja 1945 roku (w jego skład wchodziło około 800 osób). Zatrzymali się oni najpierw w Międzyrzeczu, lecz miasto to nie odpowiadało im. Do Skwierzyny dotarli 6 czerwca 1945 roku.
Pani Stanisława Basaj przekazała obraz miejscowemu proboszczowi, który ze względu na liczne kontrole komunistów, zmuszony był ukrywać wizerunek na plebanii kościoła św. Mikołaja aż do 1950 roku. Później umieszczono go w kaplicy pod chórem. Przed władzami ukrywano jednak wciąż prawdziwą wartość i znaczenie obrazu.
Oficjalne umieszczenie Obrazu Matki Boskiej Klewańskiej w głównym ołtarzu świątyni nastąpiło dopiero w 1968 roku. Intronizacji wizerunku dokonano po upadku komunizmu, 23 maja 1992 roku.
Historia obrazu Matki Bożej nie jest do końca w 100% znana. Po wstępnych badaniach okazało się, że obraz jest starszy niż go datowano. Wciąż są prowadzone badania dot. historii jego powstania.
Bp Tadeusz Lityński 22 maja 2021 roku w Skwierzynie ustanowił nowe sanktuarium Matki Bożej Klewańskiej. To miejsce dedykowane w sposób szczególny przesiedleńcom z dawnych Kresów Wschodnich i ich potomkom.
